In de DSM-5 wordt gesproken van aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis (attention-deficit/hyperactivity disorder; ADHD). ADHD wordt in de DSM-5 tot de neurobiologische ontwikkelingsstoornissen gerekend. De term verwijst naar een hardnekkig patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat het dagelijkse functioneren of de ontwikkeling in significante mate belemmert (DSM-5, www.dsm5.org).

In het onderdeel Beschrijving ADHD vind je meer informatie over de drie beelden en de drie typen ernst van ADHD.

Voor het classificeren van ADHD zijn volgens de DSM-5 de volgende criteria belangrijk:

• Het symptoomcriterium: de aanwezigheid van zes (bij jongeren vanaf 17 jaar vijf) of meer symptomen van negen aandacht tekort symptomen, ofwel de aanwezigheid van zes bij jongeren vanaf 17 jaar vijf) of meer van negen hyperactiviteit-/impulsiviteitsymptomen, ofwel zes of meer symptomen van beide (aandachtstekort en hyperactiviteit-impulsiviteit) typen symptomen. Het leeftijdscriterium: meerdere van de symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit of onoplettendheid die beperkingen veroorzaken waren vóór het twaalfde jaar aanwezig.
• Het contextcriterium: enkele beperkingen uit de groep symptomen zijn aanwezig op twee of meer terreinen (bijvoorbeeld op school of werk, met vrienden of thuis). De symptomen moeten aanwezig zijn in meer dan één context. Dus niet alleen in het gezin, of alleen op school.
• Het beperkingscriterium (impairment): er moeten duidelijke aanwijzingen zijn dat de symptomen het sociale of schoolse functioneren belemmeren of de kwaliteit ervan verminderen.
• Het ‘andere stoornissen criterium’: de symptomen kunnen niet verklaard worden door een andere diagnose (bijvoorbeeld een stemmingsstoornis, angststoornis of een oppositionele–opstandige stoornis; in de DSM-IV was dit de ‘oppositioneel-opstandige gedragsstoornis’).

Hoewel de DSM-5 een leidraad geeft voor de specificatie van de ernst van de ADHD, is de operationalisatie van de begrippen licht, matig en ernstig niet eenduidig. Bij het vaststellen van de ernst van de ADHD is een zorgvuldig en afgewogen oordeel van de diagnosticus van belang. Deze zal hierin mee moeten wegen hoeveel en hoe frequent symptomen bij een kind of jongere aanwezig zijn, wat de mate van ernst van de symptomen is (afgezet tegen de context waarin ze voorkomen) en, met name, hoe ernstig de belemmeringen zijn als gevolg van die symptomen. De keuzehulp kan ondersteunen bij het maken van de juiste keuzes voor behandeling.