Een van de grootste struikelblokken bij e-health is de implementatie. Britt Bente is PhD-kandidaat bij het omvangrijke, meerjarige programma eHealth Junior, waaraan ook het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie deelneemt. In een recent gepubliceerde onderzoeksreview identificeert zij belemmerende en bevorderende factoren voor de implementatie van e-health op juridisch, ethisch, financieel en technologisch gebied.

Bente en haar team van Universiteit Twente screenden 7.308 studies, waarvan zij er uiteindelijk 35 meenamen in de review. Hierin komen vier belangrijke lessen naar voren.

Les 1: Juridisch en ethisch

Het is een uitdaging om een balans tussen naleving van juridische en ethische voorschriften te vinden, zonder de innovatie te belemmeren. Meer flexibiliteit binnen de EU-wetgeving voor de ontwikkeling van medische innovaties en -toepassing zou deze belemmering deels kunnen wegnemen.

Les 2: Financieel

Het is noodzakelijk om de vicieuze cirkel van financiering en validiteit te vermijden of te doorbreken. Die cirkel ontstaat doordat potentiële financiers klinische onderbouwing eisen van de e-health-ontwikkelaar, terwijl deze juist de gelden aanvraagt om onder meer klinisch en sociaaleconomisch onderzoek te doen naar de validiteit van de e-health-toepassing. En zo belemmert deze paradox de overgang van onderzoek naar implementatie van e-health.

Les 3: Verantwoordelijkheden

Er heerst onduidelijkheid over de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van verschillende belanghebbenden bij de toepassing en implementatie van e-health. Die duidelijkheid kun je scheppen door schriftelijke afspraken te maken met alle betrokken partijen over wie voor welk onderdeel van de technologie en diens implementatie verantwoordelijk en aansprakelijk is.

Les 4: Duurzaam

Het gebrek aan zorgvuldig opgestelde businessmodellen belemmert de financiering van e-health-implementatie op de lange termijn. Hierdoor blijven duurzame vergoedingsmechanismen uit.

Ook de uitdagingen op het gebied van interoperabiliteit en integratie belemmeren de duurzaamheid van e-health-implementatie. Bijvoorbeeld doordat het lastig blijkt om de ICT van de diverse e-health-systemen op elkaar te laten aansluiten. Of doordat privacywetten de uitwisseling van data belemmeren. Daardoor werken e-health-toepassingen niet altijd als onderdeel van de bestaande werkprocessen, en blijven ze ‘stand-alone’ functioneren, in plaats van als onderdeel van een infrastructuur. Andere uitdagingen gaan over bijvoorbeeld de betrouwbaarheid van de data, gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid.

Conclusies

Het onderzoek laat vooral zien dat de implementatie van e-health veel uiteenlopende aspecten kent. Hoewel deze juridische, ethische, financiële en technologische aspecten vaak overlappen, blijven ze verschillend en vragen ze om aparte aandacht. Ze zijn echter niet statisch, het is belangrijk om de dynamische onderlinge verbondenheid te erkennen, omdat keuzes in het ene aspect gevolgen kunnen hebben voor de andere aspecten. Het is daarom zeer belangrijk belanghebbenden en expertise bij elkaar te brengen, hun belangen en waarden te onderscheiden en te benoemen. Daardoor kun je effectief samenwerken, samen beslissen en samen groeien van individuele e-health-toepassingen naar geïntegreerde digitale zorgomgevingen. Britt: “Je moet e-health niet zien als standalone tool, voor succesvolle implementatie heb je een complete infrastructuur nodig.”

Vervolg

Britt is nu bezig om de resultaten van de review praktischer te maken, met als doel een toolkit stappenplan te maken. Hiermee kunnen e-health-ontwikkelaars, onderzoekers, beleidsmakers, en juridische en business experts straks beter navigeren door de juridische, ethische, financiële, en technologische domeinen van de implementatie van e-health.

Meer over eHealth Junior

Ook interessant

Meer nieuwsberichten van het Kenniscentrum