Steeds meer huisartsen krijgen ondersteuning van praktijkondersteuners jeugd in de zorg voor kinderen en jongeren die vermoedelijk psychische problemen hebben. Welke kinderen en jongeren verwijst de praktijkondersteuner naar de specialistische of basis-ggz, en wie krijgen geen verwijzing? Daar is tot nu toe weinig inzicht in. Het Kenniscentrum deed er onderzoek naar in samenwerking met Karakter, Accare en Molendrift. Wat blijkt: jongens krijgen vaker dan meisjes een verwijzing, net als kinderen met meerdere hulpvragen.

Van de 1.976 kinderen en jongeren die tussen 2016 en 2019 een traject bij een praktijkondersteuner jeugd afrondden, werd 28% verwezen naar de specialistische ggz, 10% naar de generalistische basis-ggz en 17% naar andere vormen van zorg, zoals het CJG, wijk- of gebiedsteam of vrij toegankelijke zorg. Vijfenveertig procent kreeg geen verwijzing.

Geslacht speelt een rol

Het geslacht hangt samen met het type verwijzing dat kinderen en jongeren krijgen: praktijkondersteuners verwijzen jongens vaker dan meisjes naar de specialistische ggz. Meisjes krijgen vaker dan jongens geen verwijzing. Dit hangt waarschijnlijk samen met verschillen in de hulpvragen van jongens en meisjes.

Jongens presenteren vooral gedragsproblemen bij de praktijkondersteuner jeugd. Deze problemen zijn vaak zichtbaar voor de omgeving en/of veroorzaken overlast. Meisjes presenteren vooral emotionele problemen, zoals angst- en stemmingsproblemen en teruggetrokken gedrag. Dit zijn problemen waarvan meisjes vooral zelf last hebben en die wellicht niet direct zichtbaar zijn voor anderen. Maar omdat angst- en stemmingsklachten gepaard gaan met een verhoogd risico op latere problemen (zoals school- en werkproblemen, middelenmisbruik en depressie), is het de vraag of meisjes met dit verwijspatroon voldoende geholpen zijn.

Meer hulpvragen, vaker een verwijzing

Ook het aantal hulpvragen is gerelateerd aan het type verwijzing: kinderen en jongeren die met meerdere hulpvragen bij de praktijkondersteuner komen, krijgen vaker een verwijzing naar de specialistische ggz dan degenen met één hulpvraag. Ervan uitgaande dat meerdere hulpvragen een indicatie zijn van de complexiteit van problemen, is dit resultaat bemoedigend.

Goede triage tussen kinderen en jongeren die lichte of specialistische zorg nodig hebben, is essentieel. Om te onderzoeken of de gevonden verwijspatronen leiden tot de best passende zorg, zullen kinderen met én zonder verwijzing gedurende een langere periode gevolgd moeten worden.

Een artikel over dit onderzoek is gepubliceerd in het blad Huisarts en Wetenschap.

Meer informatie

Download het artikel Verwijspatronen door praktijkondersteuners jeugd uit Huisarts en Wetenschap