Onderzoeksinstituut Nivel en het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie onderzoeken samen hoe dit beter kan. Een ‘communicatiebijsluiter’ moet uiteindelijk leiden tot meer patiëntgerichte communicatie en een grotere inbreng van jongeren in gesprekken met hun psychiater over medicatie.

Behoefte aan betere gesprekken

Uit focusgroepen die het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie organiseerde, blijkt dat jongeren niet altijd tevreden zijn over de gesprekken met hun psychiater over medicatie. Jongeren ervaren weinig ruimte om vragen te stellen of om hun onzekerheden te uiten. Ze willen dat hun psychiater open en eerlijk met ze praat over bijwerkingen. Ook willen ze meer weten over medicijngebruik in combinatie met drugs of alcohol, of de invloed van medicijnen op hun seksualiteit.

Goede voorlichting, verantwoord medicijngebruik

Goede voorlichting over medicatie is voor jongeren en ouders van groot belang. Voor een grotere kans op een succesvolle behandeling moeten jongeren weten welke effecten zij van hun medicijnen kunnen verwachten. Én is het zaak dat zij hun medicijnen zo verantwoord mogelijk gebruiken.

Jongeren en hun ouders hebben bovendien vaak veel vragen over het gebruik en de effecten van de medicijnen. Zij willen bijvoorbeeld weten hoe een middel werkt, welke bijwerkingen er kunnen optreden, of de medicijnen verslavend zijn, hoe lang ze de medicijnen moeten innemen, en of de werking na een periode van gewenning kan afnemen.

Meer kans op terugval en bijwerkingen

Gebrek aan goede informatie over medicatie kan negatieve gevolgen hebben voor het medicijngebruik van jongeren. Het vergroot bijvoorbeeld de kans dat zij hun medicatie niet op de voorgeschreven momenten of in de voorgeschreven hoeveelheid innemen, of dat ze zelfs stoppen met hun medicatie. Dit kan de effectiviteit van de medicatie verkleinen of tenietdoen, en de kans op terugval en bijwerkingen vergroten.

ADHD-medicatie: wat gebeurt er in de spreekkamer?

In 2020 gebruikte ongeveer vier procent van de Nederlandse kinderen en jongeren psychofarmaca. Een groot deel van hen heeft de diagnose ADHD. Dit gezamenlijke onderzoek van Nivel en Kenniscentrum levert meer inzicht op in het verloop van medicatiecontacten in de kinder- en jeugdpsychiatrie, specifiek gericht op ADHD-medicatie. Wat gebeurt er rondom het voorschrijven van deze medicatie in de spreekkamer?

Welke informatie, praktische en emotionele ondersteuning hebben jongeren en ouders van de psychiater nodig, als het gaat om medicatie voor ADHD? Hoe verlopen de medicatiecontacten met jongeren over het gebruik van ADHD-medicatie? En wat zou er beter kunnen? Het onderzoek zoekt antwoorden op deze vragen, en besteedt daarbij aandacht aan de perspectieven van alle betrokkenen: jongeren, ouders en kinder- en jeugdpsychiaters. Dat doet het onderzoeksteam door middel van:

• literatuuronderzoek
• focusgroepen met ouders en jongeren
• reflectie op medicatiecontacten door jongeren, ouders en psychiaters
• observatie in de praktijk: hoe verlopen medicatiecontacten tussen jongeren, ouders en psychiaters?

Tips voor betere communicatie

Het uiteindelijke doel? Betere medicatiecontacten, die aansluiten bij de behoeften en verwachtingen van alle partijen. De onderzoeksresultaten krijgen een plek in een ‘communicatiebijsluiter’, met tips voor zorgverleners, jongeren en hun ouders om de gesprekken over medicijnen voor ADHD te verbeteren. Deze tips zijn uiteindelijk te vinden via de website Begrijp je medicijn van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.

Download de poster met tips van jongeren