Bij jeugdigen met een LVB is het beloop van het gedrag en de prognose van het maatschappelijk functioneren sterk afhankelijk van de opvoeding in het ouderlijk milieu, van de mogelijkheden die de betrokkenen worden geboden – opleiding, gedragstrainingen en sociale vaardigheidstrainingen – en van de wijze waarop de wijdere maatschappelijke omgeving de betrokkenen ondersteunt en bejegent, waarbij “acceptatie van de beperking” en “bevordering van zelfvertrouwen” als beschermende factoren gelden.

Kortom, hoe de jeugdige zich zal ontwikkelen is in sterke mate afhankelijk van de verschillende risico- en beschermende factoren die op de jeugdige inwerken. Zo is het bijvoorbeeld bekend dat jongeren met een LVB door een repressieve opvoeding en bejegening gemakkelijk gedragsproblemen ontwikkelen en ongevoelig worden voor straf en een repressieve benadering. Bij een meer respectvolle bejegening en een training van de sociale vaardigheden zullen gedragsproblemen al voor een deel kunnen verdwijnen en bovendien zal een eventuele psychotherapeutische benadering in vruchtbaarder bodem vallen.

In een adequate orthopedagogische benadering worden jeugdigen op een respectvolle manier bejegend. Dat wil zeggen dat de beperking van de jeugdige wordt geaccepteerd en dat rekening wordt gehouden met vertraagde ontwikkeling en een wat tragere manier van leren. De opvoeding en de training van vaardigheden worden aangepast aan het ontwikkelingsniveau en aan de manier van leren. Daarbij wordt onder meer aandacht besteed aan de mogelijk specifieke wijze van interpreteren en verwerken van de sociale informatie en het trainen van de executieve functies. Hierdoor neemt het gevoel van eigenwaarde toe en zijn de jeugdigen met verstandelijke beperking meer ontvankelijk voor opvoeding, training van sociale vaardigheden en behandeling van eventuele psychiatrische stoornissen. (Zie: Protocollaire Psychologische Behandelvormen).

Wanneer aan bovengenoemde voorwaarden van een respectvolle bejegening wordt voldaan, is in de meeste gevallen het beloop van de psychische stoornissen en de effectiviteit van de behandeling daarvan gelijk aan het beloop en effect bij de doorsnee jongeren.