De meerderheid van de kinderen en jeugdigen met een LVB die doorverwezen zijn naar de geestelijke gezondheidszorg vertonen gedragsproblemen. In een redelijk groot aantal gevallen leidt dat tot de kinder- en jeugdpsychiatrische diagnose “gedragsstoornissen”. Concreet gaat het dan om agressief gedrag, oppositioneel gedrag en antisociaal gedrag (Van Nieuwenhuijzen, Orobio de Castro, & Matthys, 2006).

Het hanteren van een strikt onderscheid tussen psychiatrische problematiek en gedragsproblemen is in de praktijk niet goed te doen. Men is het er over eens dat er sprake is van een gedragsprobleem als de gevolgen van het gedrag (potentieel) een bedreiging vormen voor het welzijn van de persoon in kwestie en/of anderen. Een gedragsprobleem is er ook als het gedrag in de sociale context als zeer onaangepast of storend wordt ervaren (Didden, 2006).

Er is sprake van een gedragsstoornis in psychiatrische zin als de intensiteit en frequentie van bepaalde, met elkaar optredende gedrags- en emotionele problemen afwijkend zijn. Het dagelijks functioneren van de persoon wordt hierdoor aanzienlijk belemmerd (Didden, 2006).

Vergeleken met niet-LVB jeugdigen en LVB jeugdigen zonder gedragsproblemen vertonen kinderen en jongeren met een LVB en gedragsproblemen een atypische sociale informatie verwerking (Van Nieuwenhuijzen, Orobio de Castro, Wijnroks,Vermeer, & Matthys, 2004; Van Nieuwenhuijzen, Bijman, Lamberix, Wijnroks, Orobio de Castro, & Vermeer, 2005). De sociale informatieverwerking bij een jeugdige met een LVB verloopt anders dan bij het gemiddelde kind. De sociale omgeving is voor hem/haar moeilijker te begrijpen, lijkt complexer. Deze onduidelijkheid kan onzekerheid en angst oproepen. Deze onzekerheid en angst kunnen negatieve interpretaties van de omgeving en daarmee negatieve reacties oproepen. Kinderen met een LVB vertonen minder prosociaal gedrag, meer agressief gedrag en zijn minder sociaal vaardig dan kinderen met een gemiddeld intelligentieniveau (Kasari & Bauminger, 1998). Bovendien genereren LVB kinderen met externaliserende gedragsproblemen meer spontane agressieve reacties dan kinderen zonder verstandelijke beperking en zonder gedragsproblemen (Van Nieuwenhuijzen et al., 2005).